TARİHİ ELMALI EVLERİ
Eski çarşıları, arastaları ve dar sokaklarıyla, her adımda tarihin derinliklerine uzanarak Anadolu kültürünü yansıtan, geçmişinin cazibesini bugünlere taşıyan yöre; iklimi, doğa güzellikleri ve Sedir Ormanları ile büyük bir turizm potansiyeli taşımaktadır.
Cumbaları, eski tip pencereleri ve parlak renkleriyle ilçeyi süsleyen evler ise, zamanın çok gerilerinden bugünü anlatırcasına hala dimdik ayaktadır. Sadece yaşama değil, seyirlik zamanlara da ilham kaynağı olan çift cumbalı ahşap Elmalı Evleri, en az Safranbolu Evleri kadar otantik bir yapıya sahiptir ve karakteristik özelliklerinin çoğunu bugüne kadar korumayı başarmıştır.
Türk evi plan tipleri içinde açık sofalı tip, günümüze kadar kalmış en eski ev örneklerinde görülür. Türk evinin ikinci özelliği olan odanın bir yaşama birimi olarak çok amaçlı kullanımı Elmalı’da da aynıdır. Yine bir başka özellik olarak kargir bir kat üzerinde yükselen ahşap çatma ikinci varsa üçüncü katlar esas yaşama alanını oluşturur.
En az 500 yıllık bu evlerin mimari bir öğesi olan ahşap dokusunda, yörenin zenginliği olan sedir ağaçlarından bol miktarda kullanılmıştır. Süslemelerdeki stilize ağaçları, çiçek motifleri ve altı köşeli yıldızlarıyla da Anadolu Kültürünü yansıtan eşsiz örneklerdendir.
Etrafı ormanlarla çevrili Elmalı'da ahşabın mimari bir malzeme olarak kullanıldığı yapılar içinde en görkemlileri Elmalı'nın Tahtamescit Mahallesi Aylar Sokağındaki Elmalı Evleri’dir ki bu sokakta adım adım tarihin izine tanıklık etmek mümkündür.
Eski Elmalı kent dokusunda yer alan ahşap evler, geleneksel Türk ev mimarisinin önemli örneklerindendir. Bu evler; Safranbolu, Bursa, Kastamonu gibi Anadolu’da yer alan birçok yerleşim yerindeki evlerin tipik özelliklerini yansıtmaktadır. Elmalı evlerinin oluşumunda; topografik konum, iklim özellikleri, mahalleler ve sokakların durumu belirleyici rol oynar. Topografik konum; evlerin kat, cephe gibi unsurlarına, iklim; yönleniş ve yerleşimine, mahalle ve sokaklar ise; gelişimine tesir etmiştir. Elmalı'nın eski kent dokusu içerisinde yer alan mahalleleri ve burada yer alan evleri yapısal bir takım farklılıklar göstermektedir.